14 Kasım Dünya Diyabet Günü
“Hemşireler ve Diyabet”
Dünya Diyabet Günü 2020 yılı teması Hemşireler ve Diyabet ‘tir. Bu yılki tema, hemşirelerin diyabetli bireyleri desteklemede oynadıkları önemli rol hakkında farkındalık yaratmayı amaçlamaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’ne göre;
v Hemşireler sağlık profesyonellerinin %59’unu oluşturmaktadır.
v Küresel hemşirelik işgücü 27,9 milyon olup, bunların 19,3 milyonu profesyonel hemşiredir.
v 2018 yılında küresel hemşire açığı 5,9 milyondur. Bu açığın % 89'u düşük ve orta gelirli ülkelerde yoğunlaşmaktadır.
Hemşireler: Diyabet İçin Fark Yaratın
Toplumun değerli bir üyesi olan hemşireler, çok çeşitli sağlık sorunları ile yaşayan insanları desteklemek için önemli rol oynamaktadır. Diyabetle yaşayan veya diyabete yakalanma riski olan bireylerin de bu desteğe ihtiyacı vardır.
Diyabetli bireyler bir dizi zorlukla karşı karşıyadır ve hemşireleri onları destekleyecek becerilerle donatmak için eğitim çok önemlidir. Uluslararası Diyabet Örgütü, hemşirelerin diyabet hakkında daha fazla bilgi edinmesi ve diyabetli insanlar için bir fark yaratabilmeleri için eğitim almaları için fırsatları kolaylaştırmak istemektedir.
Diyabetli Bireyler: Hemşireler Fark Yaratır
Diyabetli bireylerin sayısı dünya çapında artmaya devam ettikçe, hemşirelerin ve diğer sağlık destek personelinin rolü, diyabet yönetiminde giderek daha önemli hale gelmektedir. Hemşireler genellikle diyabetli bireylerin etkileşim kurduğu ilk ve bazen tek sağlık profesyonelidir ve bu nedenle ilk değerlendirme, bakım ve tedavilerinin kalitesi hayati önem taşır.
Hemşirelerin diyabet kilit rol oynadığı noktalar şunlardır:
v Diyabetin erken tespiti ve dolayısıyla erken tedavisinin sağlanmasında rol almak,
v Komplikasyonları önlemeye yardımcı olmak için diyabetli bireylere diyabet yönetim eğitimi ve psikolojik destek sağlamak,
v Tip 2 diyabeti önlemek amacıyla risk faktörü olan bireylere yardımcı olmak.
Dünyanın dört bir yanındaki hemşireleri diyabetli bireyleri ve tip 2 diyabet riski olan bireyleri destekleyecek becerilerle donatmak için daha fazla eğitime ve finansmana önemli bir ihtiyaç devam etmektedir. Bu nedenle sağlık hizmeti sağlayıcıları ve hükümetler eğitim ve öğretime yatırım yapmanın önemini kabul etmelidir. Hemşireler, diyabetten etkilenen insanlar için fark yaratabilir. Tüm bu nedenlerde Uluslararası Diyabet Örgütü, diyabetle yaşayan ve diyabetten etkilenen insanlar adına, ulusal hükümetlerden hemşirelerin diyabet bakımındaki rolünü tanımalarını ve ilerletmelerini isteyen bir eylem çağrısı başlatmayı planlamaktadır.
Günümüzde 425 milyondan fazla insan diyabetle yaşamaktadır. Bu bireylerin çoğu; düzenli fiziksel aktivite, sağlıklı ve dengeli beslenme ve sağlıklı yaşam ortamlarının teşvik edilmesi yoluyla hastalığa yakalanma riskinin büyük oranda önlenebilir olduğu Tip 2 diyabetli bireylerdir. Ailelerin, Tip 2 diyabet için değiştirilebilir risk faktörlerini önlemede kilit rolü vardır ve sağlıklı bir hayat tarzını yaşamak için eğitim, kaynaklar ve uygun ortamlarla desteklenmelidirler. Hala diyabetle yaşayan 2 kişiden 1 ‘i tanı almamıştır ve bu bireylerin çoğu Tip 2 diyabetlidir. Diyabetin komplikasyonlarını önlemek ve sağlıklı sonuçlara ulaşmak için erken tanı ve tedavi önemlidir. Tüm aileler diyabet hastalığından potansiyel olarak etkilenmektedir ve bu nedenle her tür diyabet için belirti ve risk faktörleri hakkında farkındalık erken teşhis etmede hayati öneme sahiptir.
Ülkemizde Diyabet
Sağlık Bakanlığı verilerine göre 2018 yılında 19 yaş altı 74.924 (%0.26), 19 yaş ve üzeri 5.962.473 (%10.3) tanı alan diyabetli birey bulunmaktadır. Ülkemizde tanı alan 6.037.397 (%7) diyabetli birey bulunmaktadır.
Türkiye Beslenme Araştırması 2017 verilerine göre ise 15 yaş ve üzeri diyabetli birey oranı %12.5 bulunmuştur. (20 yaş ve üzeri %13.5). Araştırma sonuçlarına göre yaklaşık %3.2 kişi diyabetli olduğu halde tanı almamıştır.
2011 yılından itibaren Bakanlığımız tarafından toplumda diyabet farkındalığını arttırarak, gelecek nesilleri diyabetten korumayı ve tanı alan hastalara sunulan diyabet bakım kalitesinin yükseltilmesini, komplikasyonların ve diyabete bağlı ölümlerin azaltılmasını amaçlayan “Türkiye Diyabet Programı 2015-2020” uygulanmaktadır.
“Türkiye Diyabet Programı 2015-2020”de diyabet hastalığı ile ilgili genel bilgiler özetlenmiş, diyabetin Dünya’da ve Türkiye’de mevcut durumu ortaya konmuş ve diyabetle etkin mücadele edilebilmesi için ulaşılması gereken 5 amaç belirlenmiştir. Bu amaçlar,
v Etkin diyabet yönetimi için politika geliştirmek ve uygulamak,
v Diyabetin önlenmesini ve erken tanı konmasını sağlamak,
v Diyabet ve komplikasyonlarının etkin tedavisini sağlamak,
v Çocukluk çağında diyabet bakım ve tedavisini geliştirmek,
v Tip 2 diyabet ve obeziteyi önlemek ve diyabet ve diyabet programını etkin izlemek ve değerlendirmektir.
Programda yer alan aksiyonların bir kısmı gerçekleştirilmiş, bir kısmı ile ilgili çalışmalar ise başlatılmış ve devam etmektedir.